Toekomstverkenner meets toekomstmaker over De economie van overmorgen

door Robert Went

Toeval

Hoe is deze opmerkelijke – curieuze – verrassende – vreemde – onverwachte* samenwerking tussen een toekomstverkennende econoom die bij de WRR werkt en een toekomstmakende journalist die bij RTL werkt eigenlijk ontstaan? Toevallig. En dat is geheel volgens de economische theorie en praktijk, want ook veel (andere) innovaties komen door toeval tot stand.

We “kenden” elkaar tot voor kort alleen van twitter, maar waren beiden aanwezig op de borrel die georganiseerd werd ter gelegenheid van de 1000e aflevering van Best of the Web. Tijdens dit feestje van en voor grafiekenkoning Lukas Daalder, twitter-econoom van Robeco, waren veel economie journalisten, economie nerds en twitterende economen present, en daar raakten wij toevallig geanimeerd met elkaar aan de praat.

Daar volgde later mailverkeer op: “Heb je dit stuk al gezien?” En: “Dit boek lijkt me echt wat voor jou.” Of: “Dit moet je echt eens lezen: hilarisch!” En meer gestructureerde samenwerking ontstond voor “Waarom Piketty lezen?”, het boek dat ik voor AUP heb samengesteld. Daarvoor benaderde ik acht bekende economen en journalisten, waaronder Hella, met de vraag of zij een bijdrage wilden leveren. Dat verliep uiterst soepel, ook al was het vakantietijd.

Practice what you preach

Geleidelijk aan ontstond toen het idee: waarom gaan we samen niet wat uitgebreidere stukken over de economie van overmorgen schrijven: toegankelijk, voor een breed publiek, met zowel geschiedenis als toekomst, feiten en theorie, en naast serieuze zaken ook relativerende humor? Met onze verschillende achtergronden en ervaringen kunnen we misschien tot interessante beschouwingen komen over de uitdagingen, kansen, en problemen waar we economisch voor staan, was en is de gedachte. En vooral ook: over de vele vragen die wij, en met ons vele anderen, hebben over de toekomst van onze economie en samenleving.

Bij RTL vonden ze het direct een mooi idee, en mijn directeur bij de WRR ziet ook de kansen en voordelen. In het WRR-rapport over de lerende economie, waar ik een van de auteurs van ben, pleiten we onder andere voor het beter laten circuleren van bestaande kennis. Niet de stereotype ‘Willy Wortel’, die een grote technische doorbraak bedenkt in zijn garage, zorgt voor de meeste productiviteitsgroei en toename van onze welvaart, maar de vele mensen die in hun dagelijkse werk nieuwe dingen proberen en bedenken, en ideeën van elders proberen te gebruiken.

In zijn meest recente dikke boek over The learning society (met daarin ook een hoofdstuk over de lerende economie !) schrijft Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz hetzelfde. De bron van groei en welvaart is kennis, en daarom moeten we er alles aan doen om kennis te delen en te spreiden, en zo het ontstaan van nieuwe combinaties en initiatieven te faciliteren. Vanuit onze verschillende achtergrond als toekomstverkenner en toekomstmaker samen voor een breed publiek schrijven over de economie van overmorgen, wordt dan simpelweg practice what you preach.

Ambient awareness

De rest is zowel history als ons voorland voor de komende maanden: veel artikelen, linkjes, plaatjes, brainwaves en ander materiaal uitwisselen en in gedeelde digitale mapjes stoppen voor later. Gedachten en stukjes en reacties op en neer mailen. Een gezamelijke schrijfstijl verder cultiveren door teksten te proberen, en weer weg te gooien, en te veranderen, en opnieuw te maken…. Enzovoorts, en zo verder.

Onze manier van werken leunt sterk op wat sociale wetenschappers wel “ambient awareness” noemen. Dat is een beetje de moderne versie van “op dezelfde golflengte zitten”, maar dan met gebruikmaking van nieuwe sociale media. We wonen weliswaar in dezelfde stad, maar zien elkaar weinig. Via gedeelde mapjes in Evernote, mailtjes, teksten in Google docs, en natuurlijk Twitter leren we snel elkaars manier van redeneren en voor – en afkeuren kennen, en dan blijk je ook snel te kunnen ‘synchroniseren’. Dat hadden we 10 of 15 jaar geleden nooit zo kunnen doen!

Het is erg inspirerend en leerzaam om te doen, so far. En dat niet in het minst dankzij veel zelfspot, en lachen om onszelf en de rest van de wereld. Het eerste resultaat van onze samenwerking lees je hier, over een maand volgt ons tweede stuk op RTLNieuws.nl. Ik ben benieuwd wat je er van vindt, en hoop dat je volgende keer ook weer met ons meeleest en denkt.

Over het waarom van deze serie heeft Hella een column geschreven, die je hier kunt lezen.

Video

Simple Economics by Pedro the Lion

* Vul zelf maar in